ویتامین ث | فواید این ریز مغذی برای سلامتی- آذرماه 1399

ویتامین ث (vitamin C) یا ال-آسکوربات یا اسکوربیک اسید ریز مغذی حیاتی برای گونه‌های پیشرفته پستانداران (انسان، میمون‌ها و مانند این‌ها) و تعدادی از گونه‌های پرندگان و برخی ماهی‌هاست.

تقریباً بجز مواردی که در بالا ذکر شد بقیه جانداران این ویتامین را در بدن خود می‌سازند.

در سده نوزدهم و در جریان مبتلا شدن بسیاری از دریانوردان به بیماری اسکروی این دریانوردان چاره کار را در مصرف مرکبات دیدند و بالاخره در سال ۱۹۲۸ این ویتامین در میوه پرتقال کشف شد و اسید اسکوربیک نام گرفت.

این ویتامین که از ویتامین‌های محلول در آب است، در میوه‌ها مخصوصاً میوه‌های ترش و مرکبات و دیگر میوه‌ها و گیاهان سبزیجات و صیفی‌ها موجود است.

این ویتامین در برابر حرارت و مواد قلیایی و طول زمان از بین می‌رود و در واکنش‌های شیمیایی بدن یک حمل‌کننده الکترون است.

از مهم‌ترین آنتی اکسیدان‌ها است که نقش مهمی در سلامتی بدن و دستگاه ایمنی دارد.

ویتامین ث
ویتامین ث

حقایقی درباره ویتامین ث

ویتامین C یک ویتامین محلول در آب است، که در بدن انسان ساخته نمی شود و لذا یک ماده غذایی ضروری برای بدن به حساب می آید.

میزان مورد نیاز روزانه آن بسته به سن افراد از ۴۰ تا ۱۲۰ میلی گرم متفاوت است و این نیاز در زمان حاملگی و شیردهی افزایش می یابد.

افراد سیگاری به روزانه ۳۵ میلی گرم ویتامین C بیشتر از افراد معمولی نیاز دارند.

ویتامین ث در میوه‌ها و سبزیجات

ویتامین C در بسیاری از میوه‌ها و سبزیجات به وفور یافت میشود. منابع سرشار ویتامین ث (به ترتیب میزان ویتامین موجود در آنها) شامل گروه مرکبات (پرتقال، لیمو و گریپ فروت)، انواع فلفل شیرین (قرمز، زرد و

سبز)، کیوی، بروکلی، توت فرنگی، گوجه فرنگی، کلم قرمز، گل کلم و طالبی می باشند. این ویتامین  به طور طبیعی در غلات وجود ندارد و به صورت غنی شده به آنها افزوده می شود.

از آنجا که حرارت باعث تجزیه شدن اسید آسکوربیک (ویتامین ث) می گردد، پختن سبزیجات و میوه‌ها به خصوص با حرارت بالا باعث از بین رفتن بخش عمده ویتامین ث می شود.

ویتامین ث به عنوان آنتی اکسیدان

ویتامین C در بدن به عنوان آنتی اکسیدان عمل کرده و از سلولها در برابر آسیب ناشی از مواد شیمیایی مضر موسوم به رادیکال های آزاد محافظت می نماید.

رادیکال های آزاد در اثر سوخت وساز درون سلولی، آلودگی هوا، سیگار کشیدن و اشعه ماوراء بنفش به وجود می آیند و این ویتامین می تواند از بدن در برابر آسیب ناشی از این مواد محافظت نماید.

ویتامین ث همچنین به عملکرد بهتر سایر آنتی اکسیدانها مانند ویتامین E و A در بدن کمک می کند.

ویتامین ث در ساخت کلاژن

ویتامین C برای ساخت مواد مهمی از قبیل کلاژن (پروتئین ساختمانی پوست، مو، استخوان و بسیاری از بافتهای بدن)، ال- کارنی تین و برخی از مواد شیمیایی که نقش ناقل پیام های عصبی را دارند، مورد نیاز بدن

می باشد.

وجود این ویتامین برای عملکرد مناسب دستگاه ایمنی ضروری است و بدون وجود آن فرآیند بهبود زخم‌ها (به دلیل ساخته نشدن کلاژن) اتفاق نمی افتد. ویتامین ث همچنین میزان جذب آهن از روده‌ها را افزایش می دهد.

کمبود شدید ویتامین ث

اگرچه کمبود شدید ویتامین C امروزه در کشورهای پیشرفته به ندرت اتفاق می افتد، با این حال این کمبود

می تواند به بیماری اسکوربوت (Scurvy) منجر گردد.

از علائم این بیماری می توان به خونریزی های زیر پوستی و مخاطی، عدم بهبود زخم ها، درد مفاصل، خونریزی لثه‌ها و از دست دادن دندانها اشاره کرد.

در مراحل شدیدتر ممکن است بیمار دچار کم خونی گردد و حتی فوت نماید. این بیماری به راحتی با مصرف

میوه‌ها و سبزیجات دارای ويتامين ث درمان می گردد.

ویتامین ث در بدن افراد سیگاری کمتر از افراد دیگر است!

تحقیقات نشان داده اند که سطح خونی ویتامین c در بدن افراد سیگاری و یا کسانی که به طور مداوم در معرض استنشاق دود سیگار هستند، کمتر از افراد دیگر می باشد.

از سوی دیگر دود سیگار حاوی مواد سمی و رادیکال های آزاد می باشد که برای خنثی کردن آنها بدن به میزان بیشتری از ویتامین ث نیاز دارد.

از این رو توصیه می شود که هر دو گروه ذکر شده، میزان بیشتری از این ویتامین را در رژیم غذایی روزانه خود بگنجانند.

ویتامین ث
ویتامین ث

ويتامين ث می تواند خطر ابتلا به انواع سرطان را کاهش دهد!

تحقیقات علمی نشان داده اند که مصرف ویتامین c می تواند خطر ابتلا به انواع سرطان را به طور موثر

کاهش دهد.

این تاثیر احتمالا از سه طریق اتفاق می افتد: کاهش تولید و یا تشکیل مواد سرطان زا مانند Nitrosamines)، تنظیم و تقویت سیستم ایمنی در مقابل عوامل سرطان زا (کارسینوژن) و اثر آنتی اکسیدان در برابر رادیکال های آزاد که از عوامل اصلی ایجاد انواع سرطان به شمار می آیند.

ویتامین ث پیشگیری از بیماری های قلبی – عروقی

ويتامين ث همچنین نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های قلبی – عروقی و سکته های قلبی و مغزی ایفا

می نماید.

ويتامين ث با اثر آنتی اکسیدان خود جلوی آسیب به دیواره شریان‌ها و تصلب شرایین (آترواسکلروز) را می گیرد.

ویتامین ث همچنین باعث بهبود ترشح ماده ای طبیعی از دیواره رگها می شود که در گشاد کردن رگها و کاهش فشار خون نقش مهمی دارد.

مصرف ویتامین ث فراوان و کاهش ابتلا به سرماخوردگی

تحقیقات علمی نتوانسته اند این باورعمومی را به اثبات برسانند که مصرف ویتامین ث فراوان، جلوی ابتلا به سرماخوردگی در مراحل اولیه را می گیرد.

مصرف مقادیر زیاد ويتامين ث در حد ۱۰۰۰ میلی گرم در روز، تنها در افرادی که تمرینات سخت بدنی انجام می دهند (مانند ورزشکاران حرفه ای و یا سربازان) توانسته میزان ابتلا به سرماخوردگی را کاهش دهد.

ولی در افراد عادی بی تاثیر بوده است. به هر حال مصرف مکمل های ویتامین ث (مانند قرص جوشان و پودر) ممکن است دوره سرماخوردگی را کوتاه تر کرده و یا از شدت علائم آن بکاهد.

دریافت ویتامین ث از منابع طبیعی

با توجه به وفور ويتامين ث در بسیاری از سبزیجات و میوه ها، توصیه می شود که این ویتامین حتی الامکان از منابع طبیعی آن تهیه و به صورت تازه مصرف گردد.

به عنوان مثال مصرف یک عدد پرتقال متوسط و یا نصف لیوان فلفل شیرین می تواند نیاز کامل روزانه به این ویتامین را تامین نماید. مصرف بیش از مقادیر مورد نیاز

روزانه ويتامين ث تا حد ۱۸۰۰ تا ۲۰۰۰ میلی گرم معمولا در کوتاه مدت باعث عوارض جانبی نشده و مقادیر اضافی آن از بدن دفع می گردد، ولی در درازمدت در افراد مستعد می تواند باعث ایجاد سنگ کلیه گردد.