سوربیتول مایع چینی - گلوسیتول (Liquid Sorbitol) - (به‌روز‌شده 05/16/2024)

سوربیتول مایع چیست و چه کاربردهایی دارد

سوربیتول مایع نوعی کربوهیدرات به نام “الکل قند” یا “پلی ال” است که ترکیبات محلول در آب هستند و به طور طبیعی در بسیاری از میوه ها و سبزیجات (از جمله سیب، زردآلو، خرما، انواع توت ها، هلو، آلو و انجیر) وجود دارند. این کربوهیدرات همچنین به صورت تجاری از گلوکز و شربت ذرت برای استفاده در غذاها و نوشیدنی های فرآوری شده برای ایجاد شیرینی، بافت و حفظ رطوبت تولید می شود.سوربیتول مایع  در عین حال به صورت پودر هم وجود دارد و جاذب رطوبت است، سوربیتول خشک به صورت پودر کریستالی و یا به صورت ورقه ورقه یا گرانول ظاهر می شود. بسیار محلول در آب و کمی محلول در اتانول است. آماده سازی استاندارد آن به این گونه است که مقداری از آن را در آب حل می کنند تا محلولی با غلظت حدود ۱۰ میلی گرم در میلی لیتر بدست آید.

کاربرد در صنایع غذایی

سوربیتول مایع (E420) را می توان در تولید غذا، نوشیدنی، داروسازی، محصولات بهداشتی و مراقبت شخصی، کشاورزی/خوراک دامو طیور استفاده کرد. E420 به عنوان شیرین کننده در شیرینی پزی، محصولات نانوایی، دسرهای منجمد، بیسکویت، کیک، روکش های قندی و شکلات استفاده می شود. این افزودنی یک شیرین کننده کم کالری است که طعم خوبی دارد و ضد پوسیدگی است. برای تولید انواع محصولات کم کالری، کم قند و کم چرب خوب است. محلول 70% E420 در صنایع دارویی، شیمیایی و غذایی استفاده می شود. در داروسازی، این ماده به بدن در تولید ویتامین C کمک می کند. در صنعت شیمی نقش مهمی در تولید خمیردندان و لوسیون ها است. به عنوان یک افزودنی غذایی، محلول سوربیتول ۷۰% اغلب در محصولاتی مانند آدامس، کیک، آب نبات و خمیر لوبیا شیرین یافت می شود.

کاربرد در نانوایی و شیرینی پزی

سوربیتول مایع  به همین شکل در صنعت نان و شیرینی کاربرد ندارد و اغلب به شکل پودر در می آید و به عنوان یک شیرین کننده یا عامل تثبیت کننده رطوبت در تولید شیرینی، محصولات پخته شده و شکلات و بسیاری از محصولات دیگر استفاده می شود. عملکرد تثبیت کننده رطوبت، آن را به گزینه خوبی برای استفاده در تولید محصولاتی که نیاز به خشک یا سفت شدن دارند تبدیل می کند و به حفظ طراوت در طول نگهداری آن ها کمک می کند. سوربیتول مایع می تواند دمای بالا را تحمل کند و به خوبی با سایر افزودنی های غذایی مانند عوامل ژل کننده و مواد غذایی مانند چربی ها و قندها ترکیب می شود.

فرآوری غذا برای افراد مبتلا به دیابت

سوربیتول مایع اغلب به غذاهایی که برای افراد مبتلا به دیابت به بازار عرضه می شود، اضافه می شود. علت این امر این است که در مقایسه با غذاهایی که با شیرین کننده های سنتی مانند قند و شکر تهیه می شوند، هنگام مصرف تأثیر بسیار کمی بر سطح قند خون دارد.

سایر کاربردهای سوربیتول 

الکل های قند اغلب در غذاها و نوشیدنی ها به جای شکر (همان شکر معمولی) استفاده می شود تا محتوای کالری آن ها کاهش یابد. سوربیتول مایع حاوی تقریباً دو سوم کالری شکر معمولی است و حدود ۶۰ درصد شیرینی آن را فراهم می کند. همچنین به طور کامل در روده کوچک شما هضم نمی شود. آن چه از ترکیب آن باقی می ماند از آن جا به روده بزرگ می رود و در آن تخمیر می شود یا توسط باکتری ها تجزیه می شود و در نتیجه کالری کمتری جذب می شود. سوربیتول مایع بر خلاف شکر معمولی، الکل های قند مانند سوربیتول در ایجاد حفره های دندان (خراب شدن دندان) نقشی ندارند. این یکی از دلایلی است که آن ها اغلب برای شیرین کردن آدامس های بدون قند و داروهای مایع استفاده می شوند. سوربیتول مایع را می توان به عنوان شیرین کننده و مرطوب کننده در نوشیدنی هایی مانند آب میوه و نوشابه رژیمی استفاده کرد.

کاربرد سوربیتول در سایر صنایع

در صنعت داروسازی از سوربیتول مایع در محیط های کشت باکتریایی برای تشخیص باکتری ” Escherichia coli O157:H7″ از سایر سویه های E. coli استفاده می شود. همچنین سوربیتول مایع در تولید طیف گسترده ای از محصولات آرایشی- بهداشتی از جمله لوسیون ها، افترشیو، شامپوهای بچه و محصولات کمکی برای نظافت مو استفاده می شود. سوربیتول در لوازم آرایشی و محصولات مراقبت شخصی به عنوان یک عامل طعم دهنده و برای جلوگیری از از دست دادن رطوبت استفاده می شود.

آیا مصرف سوربیتول بی خطر است

سوربیتول مایع  توسط   FDA، به عنوان یک ماده  ایمن تأیید شده و البته محدودیت هایی برای مقدار مصرف سوربیتول مایع در غذا وجود دارد و غذاهای حاوی بیش از 50 گرم سوربیتول مایع باید با این عبارت برچسب زده شوند. واقعیت اسن است که مصرف بی رویه سوربیتول مایع  در مواد غذایی و خوراکی ها می تواند به اسهال منجر شود که ناشی از خاصیت ملین بودن این ماده است. توجه داشته باشید که نباید سوربیتول مایع را با کلسیم یا سدیم پلی استایرن سولفونات مصرف کرد. این مواد برای درمان سطوح بالای پتاسیم در خون استفاده می شود. در غیر این صورت، ممکن است بین این مواد تعاملی رخ دهد که منجر به از بین رفتن بافت روده می شود.

کاربردهای های پزشکی سوربیتول

 سوربیتول در پزشکی به صورت مایع در تولید داروهای ضد یبوست استفاده می کنند. این ترکیب با رساندن آب به روده بزرگ و تحریک آن به عنوان یک عامل ضدیبوست عمل می کند. به خصوص برای افراد سالمند قابل استفاده است. هر چند مصرف آن بدون تجویز پزشک توصیه نمی شود. این ماده در بسیاری از میوه های خشک مانند آلو و کشمش وجود دارد. استفاده از مواد خشکبار به هنگام پیدا کردن یک چنین مشکلات گوارشی توصیه می شود. از ترکیب فوق در محیط کشت باکتری مورد استفاده قرار می گیرد. از کاربردهای این ترکیب می توان به تولید کپسول های ژله ای دارو برای ذخیره دوزهای مجاز دارو مایع اشاره کرد.

سلامت دهان و دندان

نشان داده شده است که الکل های قند، از جمله سوربیتول مایع ، به طرق مختلفی برای سلامت دهان مفید هستند. در وهله اول به این دلیل که عامل پوسیدگی دندان نیستند! به عبارت دیگر، آن ها در ایجاد حفره (سوراخ دندان) نقشی ندارند. همچنین عمل جویدن با تحریک جریان بزاق از دندان ها در برابر باکتری های ایجاد کننده حفره محافظت می کند. افزایش بزاق و خواص غیر پوسیدگی زا (همراه با طعم شیرین) دلیل استفاده از الکل های قند (سوربیتول مایع و زایلیتول) در تولید آدامس های بدون قند است. برخی از الکل های قند مانند اریتریتول و زایلیتول از رشد باکتری های دهان (Streptococcus mutans)که می توانند باعث ایجاد حفره شوند، جلوگیری می کنند. به دلیل وجود این ویژگی ها،  FDA  این الکل های قندی را از جمله سوربیتول مایع برای سلامت دهان مفید می اعلام کرده است.

کمک به کنترل قند خون

سوربیتول مایع  هم مانند سایر قندهای الکلی (به استثنای اریتریتول)، سوربیتول حاوی کالری به صورت کربوهیدرات است. سوربیتول به آرامی و به طور ناقص از روده کوچک ما جذب می شود. مقدار باقی مانده آن به روده بزرگ می رود، جایی که متابولیسم آن جذب کالری کمتری به همراه دارد. به همین دلیل، مصرف این شیرین کننده (در مقایسه با مقدار مساوی قند) باعث کاهش ترشح انسولین می شود که در نتیجه به پایین نگه داشتن سطح گلوکز خون کمک می کند.

خاصیت ضد یبوست

 سوربیتول می تواند با رساندن آب به روده ها، به عنوان یک ملین عمل نماید. ملین ها می توانند در فرد ایجاد عادت نمایند در نتیجه مصرف آن ها باید با توجه به نظر پزشک مصرف گردد. اگر آلرژی دارید، قبل از مصرف این ماده این موضوع را با پزشک خود در میان بگذارید. اگر عادت روده شما در 2 هفته گذشته به طور ناگهانی تغییر کرده است. یا دچار حالت تهوع، استفراغ یا درد معده هستید، هرگز بدون تجویز پزشک از ملین ها استفاده نکنید.

مفید برای پوست

 سوربیتول در محصولات مراقبت شخصی، وظیفه حفظ رطوبت پوست را بر عهده دارد. از معمول ترین کاربردهای این ترکیب می توان به استفاده در ساخت مرطوب کننده ها، صابون حمام، شوینده ها و پاک کننده ها اشاره کرد. این ماده جاذب رطوبت ماده ای است که قابلیت جذب رطوبت از محیط های مختلف مانند هوا را دارد. معمولا در ساختار مولکولی خود دارای چند گروه آبگریز است.

جایگزین قند

 سوربیتول در مواد غذایی به عنوان جایگزینی برای قند مورد استفاده قرار می گیرد. 60% شیرینی ساکارز را دارد و یک سوم کمتر از ساکارز کالری دارد. افرادی که دارای اضافه وزن هستند ممکن است که از این ماده برای کاهش وزن استفاده کنند. اما با این حال نیز هنوز در معرض ریسک قرار دارند. معلوم شده است که اگر این ماده را در مقادیر زیادی مصرف کنند می تواند باعث به وجود آمدن آثار ناخوشایندی شود. تا به حال اثرات سوربیتول و عملکرد منجر به کاهش وزن شدید آن در دو بیمار تشخیص داده شده است. معلوم شد که هر دوی این افراد مقدار زیادی را به صورت روزانه مصرف می کرده اند.

کاهش قند خون

 همانند سایر الکل قند ها به جز اریترول محصول فوق نیز حاوی کالری به فرم کربوهیدرات می باشد. سوربیتول به آرامی و به صورت ناقص توسط روده کوچک جذب می شود. سپس باقی مانده ی این ماده به روده بزرگ می رود. در آنجا بازده متابولیسمی محصول پایین تر و مقدار کالری آزاد شده کمتر می باشد. به همین دلیل مصرف این محصول در مقایسه با مصرف همین مقدار از شکر، ترشح انسولین را کاهش می دهد. در نتیجه باعث کاهش سطح گلوکز خون می شود.

کاربدهای صنعتی سوربیتول 

سوربیتول مایع  به طور کلی در صنعت داروسازی، صنعایع غذایی و صنایع آرایشی- بهداشتی، صنعت کشاورزی و تولید غذای دام و طیور مورد استفاده گسترده قررار می گیرد و از این حیث می توان گفت: سوربیتول مایع و پودر یکی از پرکاربردترین الکل های قند در تمام زندگی بشر است .

سوربیتول مایع یا گلوسیتول یک الکل قندی در بدن انسان است که به آهستگی متابولیزه می‌شود. این ماده از احیای گلوکز، با جانشینی گروه هیدروکسیل به جای آلدئیدها حاصل می‌شود. سوربیتول به‌صورت پودر نیز جهت ملین استفاده می‌شود و در آلو، سیب، گلابی و هلو وجود دارد. سوربیتول مایع به‌عنوان شیرین کننده، نگهدارنده رطوبت، بهبود دهنده، بافت ساز، نگهدارنده، عامل کلوخه نشدن در صنعت غذایی کاربرد دارد. همچنین این ماده به عنوان جایگزین شکر در تعدادی از غذاها، از جمله غذاهای کم کالری و بدون قند، و همچنین محصولات دارویی و بهداشت دهان و دندان، مانند خمیر دندان و آدامس استفاده می‌شود.

ویژگیهای سوربیتول مایع 70%

دارای مزه شیرین

غیر قابل اشتعال است

سمی نیست

جاذب رطوبت است

در برابر حرارت مقام است

در محلول های اسیدی یا قلیایی بسیار پایدار است

حلالیت زیاد در آب

عامل کلوخه نشدن در صنایع غذایی

نگه دارنده

بازار جهانی سوربیتول

 عامل اصلی رشد بازار سوربیتول مایع افزایش تقاضا از طرف تولید کنندگان محصولات غذایی و نوشیدنی ها است. علاوه بر این در حوزه مواد غذایی این ماده در تولید غذاهای یخ زده، دسرها، آدامس ها و سایر محصولات شیرین نیز سوربیتول مایع مورد استفاده قرار می گیرد. افزایش تقاضا در حوزه محصولات مراقبت شخصی هم باعث رشد بازار فروش سوربیتول مایع در آینده خواهد شد. در محصولات مراقبت شخصی سوربیتول مایع برای افزایش میزان رطوبت در محصولاتی مانند خمیر دندان، کرم و مرطوب کننده مورد استفاده قرار می گیرد. افزایش بیماران دیابتی باعث افزایش مصرف سوربیتول مایع به عنوان جایگزین قند خواهد شد. زیرا می تواند سطح قند خون را در بیماران دیابتی کنترل کند.

• نام شیمیایی : سوربیتول
• فرمول شیمایی : C6H14O۶
• دمای جوش: °296C
• گرید محصول : خوراکی و دارویی
• شکل ظاهری :پودر سفید، پودر کریستالی، گرانول، پرک، سوربیتول مایع ( محلول سربیتول 70٪) (Sorbitolum liquidum)
• انواع از نظر تجاری : فرم کریستال ، شربت