گوارگام پودری وارداتی (Guar Gum) - (به‌روز‌شده 04/28/2024)

  گوارگام – guar gum – چیست

پرکاربردترین تثبیت کننده طبیعی در صنایع مختلف

 گوارگام  یا صمع گوار یک قوام دهنده، تثبیت کننده و امولسیفایر مواد غذایی است که معمولاً در صنایع غذایی برای بهبود بافت غذاهای فرآوری شده مانند بستنی، سس ها و محصولات پخته شده استفاده می شود. گوارگام همچنین به عنوان جایگزین گلوتن در محصولات بدون گلوتن و به عنوان ملین استفاده می شود. صمغ گوار علاوه بر مصارف غذایی، کاربردهای صنعتی متعددی از جمله در معدن، نفت و گاز و صنایع نساجی دارد.

 گوارگام  یک عامل غلیظ کننده است.  صمغ گوار نوعی فیبر آبدوست است، به این معنی که می تواند مقادیر زیادی آب را جذب خود کند و ویسکوزیته بالایی دارد و به عنوان یک قوام دهنده در صنایع مختلف از جمله مواد غذایی، دارویی و تولید لوازم آرایشی و بهداشتی مفید است و کاربرد دارد. همچنین در حفاری نفت به عنوان ویسکوزیفایر برای سیالات شکست هیدرولیک استفاده می شود.

تاریخچه گوارگام (صمغ گوار یا گواران)

 گوارگام  که به نام های گواران و  صمغ گوار نیز شناخته می شود، یک پلی ساکارید طبیعی است که از دانه های گیاه گوار استخراج می شود که بومی هند و پاکستان است. گیاه گوار بوته ای علفی یکساله است. ارتفاع آن تا ۳ متر است. گل های گیاه گوار به رنگ سفید یا رز دارد. گوار برگ های سه شاخه ای به طول تا ۱۰ سانتی متر دارد. غلاف آن به طول ۱۲ سانتی متر و حاوی ۵ تا ۱۲ دانه سخت هستند. غلاف های جوان شیرین آن به عنوان خوراکی در شمال غرب و جنوب هند مصرف می شود.

استفاده از گوارگام به عنوان قوام دهنده و تثبیت کننده به اوایل قرن بیستم باز می گردد که اولین بار در صنایع غذایی مورد استفاده قرار گرفت. در دهه ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰، گوارگام به عنوان یک جایگزین ارزان قیمت برای صمغ زانتان گام و کاراگینان که به طور سنتی به عنوان افزودنی های غذایی استفاده می شد، محبوب شد. صمغ گوار از آن زمان به دلیل خواص منحصر به فردش، به طور گسترده در صنایع مختلف مورد استفاده قرار گرفت.

گوارگام  همانطور که گفته شد نوعی فیبر غذایی است که از لوبیای خوشه‌ای (گیاه گوار) در شبه قاره  هند به‌دست می‌آید  وبا نام های گوارگام ( guar gum  ) یا گواران  guaran شناخته می‌شود. صمغ گوار نوعی پلی ساکارید که در ساختار آن دو نوع قند به نام‌های مانوز و گالاکتوز تشکیل شده است.از گوارگام یه عنوان تغلیظ کننده در بسیاری از مواد غذایی فراوری شده مخصوصاً در تولید فراورده‌های لبنی بیشترین استفاده را دارد و خاستگاه این گیاه در پاکستان و هند است.

خواص گوارگام برای سلامتی  

نقش صمغ گوار در بهبود هضم غذا

فیبر نقش موثری در سلامت دستگاه گوارش و هضم دارد. گوارگام سرشار فیبر است. این ماده یه حرکات روده کمک کرده و یبوست را درمان می‌کند. گوارگام با افزایش رشد باکتری‌های مفید و کاهش باکتری‌های مضر، مانند یک پروبیوتیک عمل می‌کند و سندرم روده تحریک پذیر را بهبود می‌بخشد. مصرف گوارگام هم چنین درمانگر نفخ معده است.

خواص صمغ گوار برای کاهش قند خون

مطالعات نشان داده گوارگام به‌دلیل فیبر موجود در آن ، قند خون را کاهش می دهد. افراد مبتلا به دیابت زیر نظر پزشک می توانند از آن استفاده ککند.

تاثیر صمغ گوار در کاهش کلسترول

فیبر محلول موجود در گوارگام باعث کاهش کلسترول می‌شود. این فرایند به این شکل اتفاق می‌افتد که فیبر گوارگام به اسیدهای صفراوی بدن متصل می‌شود. با افزایش دفع این اسیدها، مقدار آنها نیز در خون کمتر می‌شود. از این رو کبد مجبور است برای ساخت اسیدهای صفراوی از کلسترول بیشتری استفاده کند و در نهایت سطح کلسترول خون کاهش پیدا می‌کند.

صمغ گوار موثر در کاهش وزن و لاغری

گوارگام  همانند داروهای گیاهی دیگر اگر به مقدار مناسب مصرف شود، بی خطر خواهد بود ولیکن اگر در در مقادیر زیاد مصرف شود ممکن است اثرات منفی روی سلامتی داشته باشد. گوارگام  دارای فیبر است. فیبر ماده‌ای است که با عث کاهش اشتها می‌شود. با مصرف گیاه گوار فرد تا مدت طولانی احساس سیری می‌کند. تحقیقات نشان می‌دهد که مقدار ۱۴ گرم فیبر در روز می‌تواند حدود ۱۰ درصد کالری می‌سوزاند. در دهه ۹۰ میلادی داروی لاغری به نام کال بان ۳۰۰۰ وارد بازار شد. این دارو از مقدار زیادی گوارگام تشکیل شده بود. مصرف کننده این دارو بعد از مدتی دچار انسداد مری و روده کوچک می‌شود و در برخی موارد منجر به مرگ می‌شود. وجود این عوارض خطرناک در نهایت باعث شد که FDA مصرف   گوارگام در محصولات کاهش وزن را ممنوع کند. سازمان غذا و دارو حداکثر مقدار مجاز گوارگام مورد استفاده در محصولات مختلف غذایی را بین ۰.۳۵ درصد در شیرینی جات تا ۲ درصد در آب سبزیجات فراوری شده اعلام کرده است. بر اساس تحقیقات گوارگام تا حداکثر ۱۵ گرم نیز عوارض جانبی خاصی ندارد.

مضرات و عوارض مصرف بی رویه گوارگام  

با توجه به اینکه هنوز تحقیقات کافی در مورد اثرات  گوارگام  برروی بارداری و نوزادان انجام نشده است . بنابراین بهتر است زنان باردار یا نوزادان و کودکان خردسال از مصرف ان خودداری کنند.

 گوارگام  می تواند مشکلات روده ای مانند اسهال، مدفوع شل و گازگرفتگی ایجاد نماید . در عین حال یکی از خواص صمغ گوار این است که می تواند سطح قند خون را کاهش دهد، بنابراین افراد دیابتی در مصرف آن باید صرفه جویی کنند. از جایی که صمغ گوار می تواند فشار خون شما را کاهش دهد. مصرف این ماده برای افرادی که فشار خون پایین دارد می تواند مضر باشد.

اگرچه مصرف معمولی گوارگام برای اکثر افراد بی خطر است اما بعضی افراد باید مصرف آن را محدود کنند. مصرف این ماده افزودنی در برخی موارد نادر باعث بروز واکنش‌های آلرژیک در برخی افراد می‌شود، در برخی نیز به ناراحتی‌های گوارشی همچون گاز و نفخ منجر می‌شود. در صورتی که بعد از مصرف صمغ گوار با علائم آلرژیک مواجه شدید مصرف این ماده را محدود کنید.

کاربرد های صنعتی گوارگام  

گوارگام  یک ماده غذایی است که از دانه های گیاه گوار (Cyamopsis tetragonoloba) به دست می آید. یک ماده سفید و پودری است که تقریباً بی بو و بی مزه است. صمغ گوار صدها سال است که به عنوان غلیظ کننده مواد غذایی مورد استفاده قرار می گیرد، اما در سالیان اخیر به دلیل تطبیق پذیری و توانایی انجام عملکردهای مختلف در صنایع مختلف محبوبیت پیدا کرده است.

صمغ گواردر صنایع غذایی

یکی از رایج ترین کاربردهای گوارگام در صنایع غذایی، قوام دهنده و تثبیت کننده است. در انواع محصولات غذایی از جمله سوپ، سس، بستنی و غذاهای فرآوری شده برای بهبود بافت، کاهش هم افزایی (گریه یا ترشح مایع) و افزایش عمر مفید استفاده می شود. صمغ گوار هنگامی که به آب اضافه می شود، یک ماده ژل مانند ایجاد می کند که می تواند به غلیظ شدن و تثبیت محصولات غذایی کمک کند.

پخت بدون گلوتن  با صمغ گوار

 گوارگام  یک ماده محبوب در پخت بدون گلوتن است، زیرا به ایجاد ساختار و بافتی که گلوتن در پخت سنتی ایجاد می کند کمک می کند. از آن در نان ها و سایر محصولات پخته شده بدون گلوتن برای بهبود بافت و جلوگیری از خرد شدن استفاده می شود به همین دلیل در پخت کیک ها مورد استفاده قرار میگیرد.

صمغ گوار اغلب در غذاهای کم کالری و بدون چربی به عنوان جایگزین چربی استفاده می شود. توانایی منحصر به فردی در جذب آب و ایجاد بافت کرمی دارد که می تواند به کاهش نیاز به چربی های اضافه در محصولات غذایی کمک کند.

گوارگام در صنعت داروسازی

این صمغ پرکاربرد، صرفا  در صنایع غذایی نیست که مورد استفاده قرار می گیرد، بلکه یکی از کاربردهای آن، در صنایع داروسازی است که عبارتند از

انتشار کنترل شده داروها با کمک صمغ گوار

از گوارگام در صنعت داروسازی برای پوشاندن داروها استفاده میکنند و به آنها اجازه می دهد به آرامی در طول زمان در بدن آزاد شوند. این برای داروهایی که نیاز به انتشار آهسته و پیوسته دارند، مانند داروهای دیابت مفید است.

 کپسوله سازی داروها با صمغ گوار

گوارگام  همچنین در کپسوله کردن داروها، ویتامین ها و سایر مواد موثره استفاده می شود. کپسولاسیون شامل پوشش ماده فعال با یک لایه محافظ است که می تواند ثبات را بهبود بخشد و در برابر تخریب محافظت کند.

گوارگام در صنعت نفت و گاز

بازیابی روغن پیشرفته (EOR)٬ گوارگام در صنعت نفت و گاز به عنوان کمکی در افزایش بازیابی نفت (EOR) استفاده می شود. EOR فرآیندی است که شامل تزریق یک مایع به مخزن نفت برای افزایش مقدار روغن قابل بازیابی است. صمغ گوار به افزایش ویسکوزیته و کاهش تحرک سیال کمک می کند که می تواند کارایی فرآیند EOR را بهبود بخشد.

 کاربرد گوارگام صنعت مراقبت شخصی 

 گوارگام  در صنعت مراقبت شخصی به عنوان یک ماده در محصولات مراقبت از مو و پوست استفاده می شود. این ماده به عنوان غلیظ کننده و امولسیفایر در شامپوها، نرم کننده ها و لوسیون ها برای بهبود بافت و ثبات استفاده می شود.

صمغ گوار یک ماده همه کاره و مفید است که کاربردهای گسترده ای در صنایع مختلف دارد. توانایی آن در جذب آب و تشکیل یک ماده ژل مانند، آن را به یک عنصر ارزشمند در بسیاری از محصولات تبدیل می کند، جایی که به عنوان غلیظ کننده، تثبیت کننده عمل می کند.

روش تولید گوارگام  

روش‌های مختلفی برای تولید گوارگام وجود دارد که بیشتر آن‌ها شامل جداسازی آندوسپرم از پوشش دانه و سپس آسیاب کردن و الک کردن برای به دست آوردن پودر ریز است. سپس پودر با آب هیدراته می شود تا یک ماده ژل مانند ایجاد کند که می تواند برای به دست آوردن ویسکوزیته و حلالیت مورد نظر پردازش شود. برخی از روش های رایج عبارتند از:

پردازش مکانیکی

جداسازی مکانیکی آندوسپرم از پوشش بذر با استفاده از صفحات و سپس آسیاب کردن برای به دست آوردن پودر ریز.

 پردازش شیمیایی

این روش شامل استفاده از مواد شیمیایی مانند بی کربنات سدیم یا هیدروکسید سدیم برای حل کردن پوشش بذر و جدا کردن آن از آندوسپرم است.

پردازش آنزیمی

در این روش از آنزیم هایی مانند آلفا آمیلاز برای شکستن پوشش دانه و جداسازی آن از آندوسپرم استفاده می شود.

ترکیبی از فرآوری مکانیکی و شیمیایی

این روش ترکیبی از استفاده از روش های مکانیکی و شیمیایی برای تولید کارآمدتر و مقرون به صرفه تر صمغ گوار است. روش خاصی که برای تولید گوارگام استفاده می شود بسته به محصول نهایی مورد نظر و مقیاس تولید می تواند متفاوت باشد.

نحوه نگهداری گوارگام  

گوارگام  باید در جای خشک و خنک و دور از نور مستقیم خورشید و گرما نگهداری شود. بهتر است آن را در یک ظرف دربسته نگهداری کنید تا از رطوبت و رطوبت محافظت شود که می تواند باعث جمع شدن یا خراب شدن آن شود. اگر صمغ گوار به درستی نگهداری شود، می تواند تا دو سال دوام بیاورد.

ترکیبات شیمیایی گوارگام

گواران یک پلی ساکارید طبیعی است که عمدتاً از قندهای گالاکتوز و مانوز تشکیل شده است. ساختار شیمیایی گوارگام یک زنجیره خطی از واحدهای β-D-مانوپیرانوزیل (۱،۴) مرتبط با شاخه‌های α-D-گالاکتوپیرانوزیل منفرد (۱،۶) است. این ساختار منحصر به فرد به صمغ گوار ویسکوزیته و پایداری بالایی می دهد و آن را به یک قوام دهنده و تثبیت کننده ایده آل در کاربردهای مختلف تبدیل می کند. صمغ گوار همچنین حاوی مقادیر کمی خاکستر، پروتئین و لیپید است. معمولاً در مصارف غذایی و صنعتی به عنوان قوام دهنده، امولسیفایر، تثبیت کننده و عامل ژل کننده استفاده می شود.

اسید ها در  گوارگام  

 گوارگام حاوی اسید نیست. با این وجود، گوارگام را می توان توسط اسیدها هیدرولیز کرد و انواع الیگوساکاریدها و مونوساکاریدها را تولید کرد که می تواند بر خواص ضخیم شدن و ژل شدن آن تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، درمان صمغ گوار با اسید هیدروکلریک رقیق منجر به هیدرولیز ستون فقرات گالاکتومانان می شود و در نتیجه الیگوساکاریدها و مونوساکاریدهای با زنجیره کوتاه تر تشکیل می شود. میزان هیدرولیز و تغییرات حاصل در ویسکوزیته و خواص ژل به غلظت اسید و زمان واکنش بستگی دارد. صمغ گوار به طور کلی در شرایط خنثی تا کمی اسیدی پایدار است، اما می تواند در اسیدهای قوی مانند اسید سولفوریک تجزیه شود، که می تواند ستون فقرات گالاکتومانان را هیدرولیز کند و ویسکوزیته و قدرت ژل آن را کاهش دهد.