پسوریازیس | تشخیص و درمان بیماری پوستی صدف- بخش 1

پسوریازیس، بیماری که خیلی‌ها با آن درگیر هستند ولی کمتر کسی درباره این بیماری پوستی آزاردهنده می داند.

پسوریازیس یک نوع بیماری یک بیماری شایع پوستی است که چرخه زندگی سلول‌های پوست از حالت طبیعی خارج می‌شود و به سرعت شروع به تقسیم سلولی می‌کنند.

بروز بیماری پسوریازیس باعث می‌شود که سلول‌ها به سرعت در سطح پوست تولید شوند. سلول‌های پوستی اضافی، در اندازه‌ها و تکه‌های قرمز هستند که خارش دارند و گاهی هم دردناک هستند.

پسوریازیس چیست؟

بیماری پوستی پسوریازیس چندان شایع نیست ولی افرادی که با آن درگیر هستند مشکلات عدیده‌ای را پیش رو دارند.

بیماری پسوریازیس که آن را به نام بیماری صدف نیز می‌شناسند، یک بیماری پوستی خودایمنی است.

به عبارت دیگر پس از بروز بیماری پسوریازیسف بدن انسان بر علیه خودش عمل می‌کند.

سلول‌های مرده و آسیب‌دیده پوست انسان دائم در حال ریزش هستند و سلول‌های سالم و جدید جایگزین آن‌ها می‌شوند.

ولی در این بیماری به دلیل سیگنال‌ها و دستورات اشتباهی که به سلول‌های پوستی می‌رسد، سلول‌ها با سرعتی بسیار بیشتر از ریزش سلول‌ها، تولید می‌شوند.

به این ترتیب پسوریازیس سبب پوسته‌پوسته شدن پوست می‌شود و ظاهری نامناسب به پوست فرد می‌دهد.

این بیماری یک بیماری ژنتیکی بوده و به هیچ عنوان مسری و واگیردار نیست. پسوریازیس یک بیماری مزمن است که در حال رفت‌و‌آمد است.

به این معنی که گاهی هست و گاهی نیست و هدف اصلی در درمان پسوریازیس این است که سرعت رشد سلول‌های پوست را کاهش دهد.

پسوریازیس
پسوریازیس

علت بروز بیماری پسوریازیس

علت پسوريازيس به طور کامل مشخص نشده است؛ اما به نظر می‌رسد که با سیستم ایمنی بدن، سلول‌های T و دیگر گلبول‌های سفید خون به نام نوتروفیل‌ها در ارتباط است.

سلول‌های T به طور معمول از بدن در برابر عوامل خارجی مانند ویروس‌ها یا باکتری‌ها دفاع می‌کنند. اما گاهی همین سلول‌های T به اشتباه به سلول‌های سالم پوست حمله می‌کنند و آن‌ها را آلوده می‌کنند.

سلول‌های بیش از حد فعال T، باعث افزایش تولید سلول‌های پوست، سلول‌های T بیشتر و سایر سلول‌های سفید خون، به خصوص نوتروفیل‌ها می‌شوند.

این عوامل باعث قرمزی پوست و ضایعات پوستی می‌شوند. رگ‌های خونی موجود در مناطق آسیب‌دیده پسوریازیس باعث ایجاد قرمزی در این ضایعات پوستی می‌شوند.

این فرآیند تبدیل به یک چرخه مداوم می‌شود که در آن سلول‌های پوستی جدید به سرعت در حال حرکت به سمت لایه خارجی پوست هستند. این اتفاق ممکن است طی روزها یا هفته‌ها به طول انجامد.

میزان شیوع پسوریازیس

براساس آمار وزارت بهداشت آمریکا حدود ۷.۵ میلیون نفر از مردم آمریکا به بیماری پسوريازيس مبتلا هستند. همه‌ گروه‌های سنی از کودکان تا سالمندان ممکن است به آن مبتلا شوند. همچنین این بیماری هم در زنان و هم در مردان به طور یکسان مشاهده شده است.

پسوریازیس
پسوریازیس

علائم پسوریازیس عبارتند از:

  • فلسی شدن پوست به همراه پینه‌های زبر قرمز یا صورتی برآمده؛
  • پوست خشک و ترک‌خورده که ممکن است خونریزی کند؛
  • خارش و سوزش و درد روی پوست؛
  • ضخیم شدن و برآمدگی ناخن‌ها
  • تاول‌های پر از چرک روی لکه‌های قرمز پوست

این علائم می‌توانند در هر جایی از بدن ظاهر شوند اما بیشتر روی زانوها، آرنج‌ها و پوست سر ایجاد می‌شوند.

در صورتی که فرد به این بیماری مبتلا باشد، همان‌طور که اشاره شد چرخه‌ سلولی سلول‌های پوستی به هم می‌ریزد و سلول‌ها بیش از حد تقسیم می‌شوند.

این فرایند موجب ایجاد زخم‌هایی نقره‌ای رنگ و ضخیم بر سطح پوست می‌شوند؛ که اغلب قرمزی و سوزش و خارش را نیز به همراه دارند.

از دیگر علائم این بیماری ضخیم شدن ناخن‌ها، پوست خشک و ترک‌خورده و نقاط پوسته‌پوسته شده در پوست است. گاهی مفاصل متورم و سفت‌شده نیز با دیگر علائم بیماری پسوریازیس همراه است.

انواع خفیف این بیماری صرفا از نظر زیبایی برای فرد آزاردهنده است ولی انواع شدید آن دردهای بسیاری برای فرد به همراه می‌آورد و موجب تغییر شکل و از کار افتادگی برخی نواحی در بدن فرد می‌شود.

علائم پسوريازيس بیشتر در نواحی آرنج، زانو و پوست سر بروز می‌کند ولی ممکن است نواحی دیگر نیز درگیر شوند.

چگونگی تشخیص پسوریازیس

بعد از مراجعه‌ فرد به متخصص پوست، مو و زیبایی، ابتدا فرد مورد معاینه فیزیکی قرار می‌گیرد. با توجه به این که علائم پوستی این بیماری اغلب واضح است و به سادگی از دیگر انواع عوارض پوستی تشخیص داده می‌شود.

اما به ندرت پیش می‌آید که پزشک قادر به تشخیص این بیماری نباشد، در این صورت پزشک از بیمار نمونه آزمایشگاهی تهیه می‌کند تا به تشخیص قطعی برسد.

پسوریازیس | تشخیص و درمان بیماری پوستی صدف- بخش 1 1

انواع بیماری پسوریازیس

تکه‌های پسوريازيس می‌توانند در چندین نقطه از پوست رشد کنند و حالتی مثل شوره سر را به وجود آورند و یا می‌توانند شامل نقاطی وسیع‌تر بر روی دیگر قسمت‌های پوست باشند.

انواع پسوريازيس اغلب به مدت چند هفته یا چند ماه فرسوده می‌شوند و در نهایت از بین می‌روند و بعد از یک یا دو روز پوست به حالت اولیه باز می‌گردد. اما همان‌طور که گفته شد تحت شرایط گوناگون، پسوریازیس در حالت رفت‌و‌آمد است.

مهم‌ترین انواع پسوریازیس عبارتند از:

پسوريازيس پلاک (Plaque psoriasis)

شایع‌ترین نوع پسوریازیس است که حدودا 90 درصد از انواع این بیماری را تشکیل می‌دهد. علامت آن پوستی خشک است که زخم‌های قرمز رنگ به همراه فلس‌های نقره‌ای روی آن‌ها را پوشانده‌اند.

زخم‌های پلاکی ممکن است همه جای بدن را درگیر کنند ولی اغلب اوقات این زخم‌ها را در نواحی زانو و آرنج می‌بینیم.

پسوريازيس پوست سر (Scalp psoriasis)

این نوع از پسوریازیس سبب درگیری پوست سر می‌شود و گاهی موجب ریزش موقتی پوست سر هم می‌شود که بعد از درمان این بیماری این مشکل هم برطرف خواهد شد.

پسوريازيس ناخنی (Nail psoriasis)

در نیمی از مواقع این بیماری به ناخن‌های فرد نیز رسیده و سبب مشکلاتی در آن‌ها نیز می‌شود؛ از جمله سوراخ شدن ناخن‌ها، غیر عادی شدن شکل ناخن‌ها، کنده شدن ناخن‌ها و تغییر رنگ آن‌ها

پسوريازيس قطره‌ای (Guttate psoriasis)

در این نوع از پسوريازيس نقاطی شبیه به قطره در نواحی قفسه سینه، دست‌ها، پاها و پوست سر ایجاد می‌شود.

پسوريازيس معکوس (Inverse psoriasis)

در این حالت زخم‌هایی قرمز رنگ و نواحی ملتهب در زیر بغل، کشاله ران، دور اندام‌های جنسی و زیر سینه‌ها (مخصوصا اگر بزرگ باشند) ایجاد می‌شود که با دستکاری و مالیدن و نیز با تعریق، تشدید می‌شوند.

پسوریازیس
پسوریازیس

عوامل ابتلا به بیماری پسوریازیس

ابتلا به صدف دلایل مختلفی می‌تواند داشته باشد که از بین آن‌ها سابقه‌ خانوادگی و ژنتیک نقش بسیار مهمی را بازی می‌کند.

از دیگر عوامل می‌توان به کمبود ویتامین دی، آب‌و‌هوای سرد، مصرف بیش از حد الکل، عفونت‌ها؛ مخصوصا عفونت گلو یا برفک دهان، صدمه به پوست و سیگار کشیدن اشاره کرد.

بعضی از داروها مانند داروهایی که برای فشارخون بالا مصرف می‌شوند و یا داروهای بیماری‌های دوقطبی، داروهای ضد مالاریا و یا داروهای ضد چاقی نیز ممکن است زمینه‌ساز ابتلا به صدف باشند.

چه کسانی بیشتر در معرض پسوریازیس قرار دارند؟

هر کسی می‌تواند در خطر ابتلا به پسوریازیس باشد، اما برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به بیماری را افزایش دهند. از جمله:

سابقه خانوادگی

سابقه خانوادگی یکی از مهم‌ترین عوامل خطر است. داشتن یک والد پسوريازيس خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهد و داشتن دو والد پسوریازیس خطر بیشتری را به همراه دارد.

عفونت‌های ویروسی و باکتریایی

افراد مبتلا به HIV بیشتر احتمال دارد که صدف را توسعه دهند تا افرادی که سیستم ایمنی سالمی دارند. کودکان و نوجوانان با عفونت‌های تکراری، به ویژه گلودرد، ممکن است در معرض خطر بیشتری قرار بگیرند.

استرس

از آنجا که تنش می‌تواند بر سیستم ایمنی بدن تاثیر بگذارد، سطوح استرس بالا ممکن است خطر ابتلا به صدف را افزایش دهد.

چاقی

وزن بیش از حد خطر ابتلا به صدف را افزایش می‌دهد.

سیگار کشیدن

استفاده از دخانیات نه تنها خطر ابتلا به صدف را افزایش می‌دهد، بلکه می‌تواند شدت بیماری را هم افزایش دهد. سیگار کشیدن نیز ممکن است در ابتدای توسعه بیماری نقش داشته باشد.

 بیماری صدف زمینه‌ساز کدام بیماری‌ها است

اگر پسوريازيس دارید، در معرض خطر برخی بیماری‌های خاص هستید. این بیماری‌ها شامل:

اختلالات چشم: بیماری ملتحمه و بلفاریت در افراد مبتلا به پسوريازيس رایج هستند.

دیابت نوع 2: خطر ابتلا به دیابت نوع 2 در افراد مبتلا به صدف بیشتر است.

فشار خون بالا: فشار خون بالا در افراد مبتلا به پسوريازيس بیشتر دیده می‌شود.

بیماری قلب و عروقی: برای افرادی که مبتلا به پسوريازيس هستند، خطر ابتلا به بیماری قلبی عروقی دو برابر بیشتر از افراد بدون این بیماری است. صدف و بعضی از درمان‌هایی که صورت می‌گیرند، باعث افزایش ضربان قلب، سکته مغزی، کلسترول بالا و آترواسکلروز می‌شوند.

سندروم متابولیک: این سندرم که شامل: فشار خون بالا، افزایش سطح انسولین و سطوح کلسترول غیر طبیعی است، خطر ابتلا به بیماری قلبی را افزایش می‌دهد.

بیماری پارکینسون: این بیماری مزمن عصبی بیشتر در افراد مبتلا به پسوريازيس اتفاق می‌افتد.

بیماری کلیوی: پسوريازيس متوسط ​​تا شدید بیماران کلیوی را با خطر بیشتری تهدید می‌کند.

مشکلات عاطفی: پسوريازيس همچنین می‌تواند کیفیت زندگی شما را تحت تاثیر قرار دهد. پسوريازيس با کمبود اعتماد به نفس و افسردگی همراه است.

سایر بیماری‌های خود ایمنی مانند بیماری ام اس و بیماری‌های التهابی روده به نام بیماری کرون بیشتر به افرادی که مبتلا به صدف هستند حمله می‌کنند.

پسوریازیس
پسوریازیس

درمان بیماری پسوريازيس

در اکثر موارد، بیماران با مراجعه به یک پزشک عمومی درمان‌ می‌شوند. اما اگر علایم فرد شدید باشد یا به سایر درمان‌ها پاسخ مناسبی ندهد، ممکن است، پزشک بیمار را به یک متخصص پوست ارجاع دهد.

درمان‌های بیماری پسوريازيس به نوع، شدت و ناحیه‌ بروز ضایعات پوستی بستگی دارد. پزشکان عموما با درمان‌های خفیفی مانند استعمال پمادهای موضعی روند درمان بیمار را شروع می‌کنندو

در صورتی که بیمار به این درمان‌ها پاسخ مناسبی ندهد، روش‌های درمانی قوی‌تری را در پیش می‌گیرند.

درمان‌های مختلف و گسترده‌ای برای بیماری صدف وجود دارد، اما هر فردی به نوع خاصی از درمان‌ها پاسخ می‌دهد، از این جهت، تعیین بهترین و مؤثرترین درمان برای هر فرد دشوار است.

چنانچه فرد احساس کند که روش درمانی او تأثیر کافی را ندارد یا اینکه در حین درمان عوارض ناخوشایندی را تجربه می‌کند، بهتر است هر چه سریع‌تر با پزشک معالج خود مشورت کند.

پسوریازیس
پسوریازیس

انواع درمان بیماری پسوریازیس

درمان‌های بیماری پسوریازیس به ۳ دسته‌ کلی تقسیم می‌شوند:

درمان‌های موضعی (Topical treatments): کِرم‌ها و پمادهایی که روی پوست بیمار استعمال می‌شوند

نور درمانی (phototherapy): در این نوع درمان، پوست در معرض انواع خاصی از پرتوهای ماورای بنفش قرار می‌گیرد

درمان هدفمند (Systemic therapy): در این درمان انواع داروهای خوراکی و تزریقی برای بیمار تجویز می‌شود

انواع مختلفی از درمان‌ها اغلب به صورت ترکیبی مورد استفاده قرار می‌گیرند. همین‌طور این امکان وجود دارد که پزشک در صورت صلاح‌دید، مرتبا در روند درمان بیماری تجدید نظر کند.

در همین حال، بیمار ممکن است بخواهد از یک برنامه مراقبتی خاص بهره ببرد که شامل مشورت روزمره با پزشک است که می‌تواند به روند بهبودی فرد کمک کند.

درمان‌های موضعی (Topical treatments): درمان‌های موضعی عموما، اولین روش‌های درمانی هستند که برای پسوریازیس خفیف تا متوسط توصیه می‌شوند. در این نوع درمان‌ها، کرم‌ها و پمادهایی در نواحی آسیب‌دیده فرد استعمال می‌شود.

در طول درمان‌های موضعی، فرد ممکن است تأثیر این درمان‌ها را مشاهده کند بنابراین لازم است که برای بهبودی کامل تا ۶ هفته برای اثربخشی کامل به روند درمانی ادامه دهد.

در همین حال،‌ اگر بیماری پسوریازیس در ناحیه‌ی فرق سَر بروز پیدا کند، ممکن است برای فرد ترکیبی از شامپو و پماد تجویز شود.

این مقاله ادامه دارد….